Kara śmierci – cytaty
[Jeśli] kto przeleje krew ludzką, przez ludzi ma być przelana krew jego, bo człowiek został stworzony na obraz Boga.
Rdz 9:6 Biblia Tysiąclecia
Nie popełnisz morderstwa.
Wj 20:13 Biblia Paulistów (piąte przykazanie Dekalogu)
Gdyby jednak [ktoś] czyhał na swojego bliźniego, aby go podstępnie zabić, to nawet od mojego ołtarza masz go oderwać i ukarać śmiercią.
Wj 21:14 Biblia Paulistów
Dlatego jeśli jakiś człowiek jest niebezpieczny dla całej społeczności i swoim grzechem psuje drugich, jest rzeczą chwalebną i zdrową zabić go celem zachowania dobra wspólnego.
św. Tomasz z Akwinu[1]
Zabicie złoczyńcy jest dozwolone o tyle, o ile ma na celu bezpieczeństwo całej społeczności, i dlatego jest zastrzeżone wyłącznie temu, komu powierzono jej ochronę i zachowanie, podobnie jak odcięcie jakiegoś zakażonego członka ciała jest zastrzeżone lekarzowi, któremu powierzono troskę o ocalenie całego ciała. Otóż troskę o dobro ogółu powierzono tym, którzy sprawują władzę państwową. A więc tylko im wolno zabijać złoczyńców, osobom zaś prywatnym tego czynić nie wolno.
św. Tomasz z Akwinu[2]
Otóż prawa nie stanowi się dla sprawiedliwego, ale dla postępujących bezprawnie.
1Tm 1:9 Biblia Paulistów
Prawa ustanowione są dla sprawiedliwych nie dlatego, by nie popełniali nieprawości, lecz by jej nie doznawali.
Epikur
Trzeba stale walczyć z ciągle szerzącym się złem, nie po to, aby je wytępić, ale żeby nas nie przemogło.
Seneka[3][4]
Kara jest niezbędna, aby godność i honor pokrzywdzonego były chronione, a brak kary nie zrodził do niego pogardy i nie umniejszył szacunku jakim się cieszył.
Aulus Gellius[5]
Sprawiedliwość jest to stała i niezłomna wola oddawania każdemu tego, co mu się należy.
Ulpian Domicjusz[6]
W stanie natury każdy człowiek posiada władzę zgładzenia zabójcy, by w wyniku przykładnego ukarania, powstrzymać innych od wyrządzenia podobnej krzywdy, której żadne zadośćuczynienie nie może zrekompensować, a która to władza ma się odnosić do każdego, a także, by zabezpieczyć ludzi przed zamachami zbrodniarza.
John Locke[7]
Kto popełnił zbrodnię, musi umrzeć, w takim przypadku żaden inny wyrok nie czyni zadość sprawiedliwości, nie istnieje bowiem równowaga między śmiercią a życiem nawet najbardziej lichym. Nie ma równości między zbrodnią a odpłatą, o ile złoczyńca nie zostanie wyrokiem sądu skazany na śmierć.
Immanuel Kant[8]
Pogląd, że kara zawiera w sobie własne prawo przestępcy, jest poglądem, w którym przestępcy okazywana jest cześć jako istocie rozumnej. Cześć ta nie staje się jego udziałem, jeśli z samego jego czynu nie czerpie się pojęcia kary i miernika jej wysokości. Nie inaczej jest również wtedy, gdy uważamy go za szkodliwe zwierzę, które należy unieszkodliwić, albo kiedy kara ma za cel odstraszanie lub poprawę. (…) Taki sposób uzasadniania kary podobny jest do podnoszenia kija na psa, a człowiek traktowany jest tu nie w swej czci i godności, lecz jak pies.
Georg Wilhelm Friedrich Hegel[9]
Jeśli w odwecie nie można dążyć do specyficznej równości [przestępstwa i kary], to jednak inaczej ma się rzecz z morderstwem, które musi być bezwzględnie karane śmiercią. Ponieważ życie jednostki obejmuje cały zakres jej istnienia, przeto kara nie może polegać na [zastępczej] wartości, która dla życia nie istnieje, lecz musi tylko polegać na odebraniu znowu życia.
Georg Wilhelm Friedrich Hegel[10]
Każdy ma prawo domagać się cudzego życia jako zastawu, który będzie gwarancją bezpieczeństwa jego własnego, ale nie ma takiego prawa w przypadku mienia, dla którego cudza wolność jest wystarczającym zastawem. W celu ochrony życia obywateli kara śmierci jest zatem absolutnie konieczna. Tym, którzy chcieliby ją znieść, należy odpowiedzieć: „Najpierw usuńcie ze świata zabójstwa, a w ślad za tym i karę śmierci”. Tak samo jak za morderstwo, karę śmierci należy też orzekać w przypadku nie budzącego wątpliwości usiłowania zabójstwa, bo celem prawa jest ukaranie czynu, a nie pomszczenie rezultatu.
Arthur Schopenhauer[11]
Niech nikt nie uspokaja swego sumienia iluzją, że nie może zrobić nic złego, jeśli się nie wtrąca i nie zabiera głosu. Aby zło osiągnęło swój cel, wystarczy, żeby dobrzy ludzie patrzyli i nie robili nic.
John Stuart Mill[12][13]
Wiele już powiedziano o świętości ludzkiego życia i niedorzeczności przypuszczenia, że możemy nauczyć szacunku dla życia, odbierając je innym. Jednak jestem zaskoczony użyciem tego argumentu, ponieważ można się nim posłużyć przeciwko jakiejkolwiek karze. Nie tylko ludzkie życie, nie tylko ludzkie życie jako takie, powinno być dla nas święte, ale również ludzkie uczucia. Ludzka zdolność cierpienia jest tym, co również zasługuje na szacunek, a nie tylko sama zdolność istnienia. I możemy sobie wyobrazić, że ktoś nas zapyta, jak możemy nauczyć ludzi, aby nie zadawali cierpienia, zadając je? Na takie pytanie odpowiedziałbym – wszyscy opowiedzieliby – że oduczanie przez cierpienie od zadawania cierpienia jest nie tylko możliwe, ale właśnie to jest istotą zasądzanej kary. Czy orzeczenie kary pieniężnej oznacza brak poszanowania własności, a uwięzienie przestępcy brak szacunku dla wolności osobistej? Tak samo nierozsądne jest myślenie, że odebranie życia człowiekowi, który odebrał życie innym, to okazanie braku szacunku dla ludzkiego życia. Przeciwnie, zdecydowanie okazujemy jego poszanowanie, przyjmując zasadę, że ten, kto odbiera prawo do życia innym, odbiera je również sobie.
John Stuart Mill[14]
Ilekroć zezwalasz, by przestępstwo nie zostało właściwie ukarane, stajesz po stronie zła.
Roger Scruton[15]
Abolicjoniści wysuwają argumenty zupełnie chybione. Oto jeden, często spotykany: nie surowość kary, tylko jej nieuchronność może odstraszyć przestępcę. To tak, jakby powiedzieć: nie szerokość prostokąta wyznacza jego pole, tylko długość. Efekt odstraszania jest funkcją dwóch zmiennych – surowości kary i jej nieuchronności. Inaczej niż pole prostokąta, nie jest to funkcja liniowa, choć jest monotoniczna. Jest to coś w rodzaju iloczynu: gdy któryś czynnik maleje, maleje też cały efekt; a gdy dąży do zera, efekt staje się zerowy. Wielka surowość przy niskiej wykrywalności nic nie pomoże, ale nie pomoże też wysoka wykrywalność przy małej surowości. To są rzeczy oczywiste.
prof. Bogusław Wolniewicz[16]
Człekokształtność nie stanowi kryterium człowieczeństwa.
prof. Bogusław Wolniewicz[17]
Państwo, żeby wymuszać respekt na pewnych grupach społecznych, na tych grupach, których myślenie jest poniżej progu racjonalności, powinno posiadać instrumenty, które mają znaczenie symboliczne. Może z tych instrumentów korzystać bardzo rzadko, ale powinno je posiadać. Jednym z takich instrumentów jest właśnie kara śmierci. Państwo, które nie może dysponować karą śmierci pozbawia się samo majestatu.
prof. Andrzej Zybertowicz[18]
Stracenie mordercy wstrząsa liberałem bardziej niż śmierć zamordowanego.
Nicolás Gómez Dávila[19]
Każdy system, w którym jedyną karę za mord stanowi cela więzienna, to system, w którym ofiara ma mniejsze prawo do życia niż mordercy.
Waldemar Łysiak[20]
Kiedy chronimy życie winnych, to dajemy w zamian życie niewinnych ludzi.
Edward Irving Koch[21]
Zawsze popierałam karę śmierci, ponieważ wierzę, że ludzie, którzy są gotowi odebrać komuś innemu życie, tracą swoje prawo do niego. Kara śmierci powinna być stosowana bardzo rzadko, ale nikt nie powinien być z góry pewny, że bez względu na okrucieństwo swojej zbrodni zawsze uniknie kary śmierci.
Margaret Thatcher[22]
Nawet w przypadku egzekucji skazanego na śmierć, państwo nie dysponuje prawem tej osoby do życia. Zastrzegliśmy dla władzy publicznej prawo odebrania skazanemu dobra, jakim jest życie, jako zadośćuczynienie winy po tym, gdy popełniając zbrodnię, sam pozbawił siebie prawa do życia.
papież Pius XII[23]
Nic bardziej nie pokazuje moralnego upadku ludzi lub pokolenia, niż lekceważenie świętości ludzkiego życia. To właśnie ten zanik wartości moralnych ujawnia się w apelach o zniesienie kary śmierci. To świętość życia jest uzasadnieniem dla kary śmierci za zbrodnię morderstwa, a zrozumienie tej świętości, ogranicza żądania w orzekaniu tej kary. Im większy jest nasz szacunek dla życia, tym bardziej będziemy popierać karę śmierci, która jest następstwem pogwałcenia jego świętości.
John Murray[24]
Ebony Simpson otrzymała karę śmierci, jej rodzina dożywocie, a Garforth pobyt w hotelu.
Peter Simpson[25]
Porządek prawny, którego narzędzia kontroli przestępczości nie obejmują kary śmierci, w rzeczywistości ucieleśnia wyraźną politykę władz: politykę, która w sposób nieunikniony i przewidywalny wybiera więcej morderstw zamiast mniej. Popieranie systemu, akceptującego nieuchronność tych morderstw tylko dlatego, że ich ofiar nie potrafimy z góry zidentyfikować, trudno uważać za moralnie wzniosłe.
Cass R. Sunstein & Adrian Vermeule[26]
Brak kary śmierci w kodeksie karnym jest pogardą dla ofiar.
Henryk Dąbrowski
Społeczeństwo, które godzi się na usunięcie kary śmierci z kodeksu karnego, okazuje pogardę ofiarom, bowiem stawia życie mordercy ponad życie ofiary, a jednocześnie wysyła czytelny komunikat do przestępców: możesz zabijać, twoje życie jest bezpieczne, a my jesteśmy bezsilni. Likwidując karę śmierci społeczeństwo samo siebie pozbawia godności, bowiem jest to również komunikat do wszystkich obywateli: od teraz nie dzielimy już ludzi na dobrych i złych, ale dzielimy na martwych i żywych.
Henryk Dąbrowski
Przypisy
- ↑ Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, Traktat: Sprawiedliwość, Zagadnienie 64 – O zabójstwie, Artykuł 2, Czy wolno zabijać grzeszników?, (LINK1), (LINK2)
- ↑ Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, Traktat: Sprawiedliwość, Zagadnienie 64 – O zabójstwie, Artykuł 3, Czy osobie prywatnej wolno zabić grzesznika?, (LINK1), (LINK2)
- ↑ Seneka Młodszy, O gniewie, (księga 2, rozdział 10, werset 8)
- ↑ Lento adiutorio opus est contra mala continua et fecunda, non ut desinant, sed ne vincant.
L. Annaei Senecae philosophi Opera omnia, (LINK1)
L. Annaei Senecae opera quae supersunt, (LINK2)
- ↑ Aulus Gellius, Noce attyckie, (księga 7, rozdział 14, werset 3), (LINK)
- ↑ Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi.
1. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere.
2. Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia.
Corpus iuris civilis. Digesta Iustiniani. (LINK)
- ↑ John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Drugi traktat o rządzie, Rozdział II – O stanie natury, paragraf 11
- ↑ Immanuel Kant, Metafizyka moralności (Metaphysik der Sitten), Część I – Metafizyczne podstawy nauki o prawie
- ↑ Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Zasady filozofii prawa, przekład A. Landman, PWN Warszawa 1969, § 100 i Uzupełnienie do § 99
- ↑ Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Zasady filozofii prawa, przekład A. Landman, PWN Warszawa 1969, Uzupełnienie do § 101
- ↑ Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie (Die Welt als Wille und Vorstellung), Uzupełnienia do księgi czwartej, Rozdział 47. Przyczynek do etyki
- ↑ John Stuart Mill, Inaugural Address Delivered to the University of St. Andrews, Feb. 1St 1867, str. 36, (LINK1), (LINK2)
- ↑ Drugie zdanie tego cytatu (w nieco zmienionej formie) jest, najprawdopodobniej błędnie, przypisywane Edmundowi Burke’owi. Zobacz:(LINK1), (LINK2), (LINK3), (LINK4)
- ↑ John Stuart Mill, Speech In Favor of Capital Punishment, 21 April 1868, House of Commons, Westminster, United Kingdom, (LINK1), (LINK2), (LINK3)
- ↑ Wikipedia, Roger Scruton, (LINK)
- ↑ Bogusław Wolniewicz, Jeszcze o karze głównej [w:] Filozofia i wartości, tom II, WUW, Warszawa 2018
- ↑ Bogusław Wolniewicz, Filozoficzne aspekty kary głównej [w:] Filozofia i wartości, tom II, WUW, Warszawa 2018
- ↑ TVN24, Program Prześwietlenie z 2005 roku (LINK)
- ↑ Tomasz Gabiś, Nicolás Gómez Dávila, (LINK)
- ↑ Waldemar Łysiak, Prawo Kaina, czy prawo Abla?, (LINK)
- ↑ Edward I. Koch, Śmierć i Sprawiedliwość, (LINK)
- ↑ Margaret Thatcher, TV Interview for Channel 4 A plus 4 (Brighton Bomb), (LINK)
- ↑ Przytoczony cytat jest tłumaczeniem fragmentu przemówienia wygłoszonego 14 września 1952 r. do uczestników I Międzynarodowego Kongresu Histopatologii Systemu Nerwowego
Même quand il s'agit de l'exécution d'un condamné à mort, l'Etat ne dispose pas du droit de l'individu à la vie. U est réservé alors au pouvoir public de priver le condamné du bien de la vie, en expiation de sa faute, après que, par son crime, il s'est déjà dépossédé de son droit à la vie.
papież Pius XII, Acta Apostolicae Sedis 44 (1952) s. 787 (LINK) - ↑ John Murray, Principles of Conduct: Aspects of Biblical Ethics, (rozdział 5, str. 122), (LINK)
- ↑ Wypowiedź Petera Simpsona, ojca Ebony Simpson (†9), do mediów przed budynkiem sądu po skazaniu gwałciciela i mordercy Andrew Garfortha (9 lipca 1993), (LINK1), (Wiki‑en), (YT‑en), (DM-en), (LINK2)
- ↑ Cass R. Sunstein and Adrian Vermeule, Is Capital Punishment Morally Required? - Acts, Omissions and Life-Life Tradeoffs, (2005–06) 58 Stanford Law Review 703, (LINK1), (LINK2), strona 723